Öğretmen, eğitim uzmanı ve kütüphaneci görev yapar.

Eğitim ve öğretim servisi; eğitim ve öğretim hizmetleri, kültürel etkinlikler, kütüphane çalışmaları ve manevi rehberlik hizmetlerinin yürütüldüğü servistir. 

Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından görevlendirilen vaiz bulunmaktadır.

Ceza infaz kurumlarımızda hükümlü ve tutuklulara verilen din eğitimi ve manevi rehberlik hizmetleri çalışmaları Bakanlığımız ve Diyanet İşleri Başkanlığı arasındaki protokol ile il/ilçe müftülüğünden görevlendirilen fakülte veya yüksekokul mezunu vaiz veya din görevlisi tarafından sürdürülmektedir. Bu şartları taşıyan personel temin edilemediği takdirde il/ilçe milli eğitim müdürlüklerinden din ve ahlak bilgisi dersi öğretmeni görevlendirilmektedir. Bu çerçevede ceza infaz kurumu vaizi ile din ve ahlak bilgisi dersi öğretmenleri kurumlarda hükümlü ve tutuklulara din ve ahlak bilgisi dersi, dini konferans ve seminerler vermektedir.

İş ve meslek kursları , genel kurslar, hobi ve boş zaman değerlendirme kursları, sosyal kültürel amaçlı kurslar.

Diğer ceza infaz kurumlarında eğitim faaliyetleri olarak yürütülen eğitim-öğretim, iş-meslek, sosyal-kültürel ve sportif çalışmalar yüksek güvenlikli ceza infaz kurumlarında da yürütülmektedir. Ancak güvenlik nedeniyle bahsi geçen çalışmalar 10 kişiyi aşmayacak şekilde gruplar halinde yerine getirilmektedir.

Müdürlük teşkilatı olan ceza infaz kurumlarında kütüphane, müdürlük teşkilatı olmayan ceza infaz kurumlarında ise mevzuat gereği kitaplık oluşturulmaktadır. Hükümlü ve tutuklular haftada bir kez kütüphane çalışmalarına katılabilmekte veya kurumların özelliğine göre bu hizmet gezici kitaplıklar aracılığı ile yerine getirilmektedir. Ayrıca bilimsel veya akademik çalışmalar yapmak isteyen hükümlü ve tutukluların da kütüphaneden yararlanmalarına imkan tanınmaktadır.

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 2018-1 nolu ilke kararları çerçevesinde ceza infaz kurumlarında bulunan ve maddi durumu iyi olmayan Açık Öğretim Ortaokulu, Açık Öğretim Lisesi ve Açık Öğretim Fakültesine devam eden öğrencilerden düzenli geliri bulunmayan ve emanet para hesabında yeterli parası olmayanların sınav ve kayıt giderlerinin karşılanmasına ilişkin karar alınmış ve Bakanlığımızın 27/07/2007 tarihli ve 46/1 Nolu Genelge'sinin 4/D-2 nci maddesinde; "Kayıt ve sınav harçlarını, yol masraflarını ödeyemeyecek durumdaki hükümlü ve tutukluların, bu tür masraflarının karşılanması için, il veya ilçe sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfından, gönüllü kurum ve kuruluşlardan yardım istenecektir. Gerekirse yol masrafları eğitim kurulu kararıyla emanet para faizi hesabından veya kurum olanaklarıyla karşılanacak, hükümlü ve tutuklu öğrenciler maddi nedenlerle mağdur edilmeyecektir" hükmüne yer verilmiştir.

Ceza İnfaz Kurumlarında sosyal ve kültürel faaliyetler kapsamında dini konferans, konferans, seminer, tiyatro, sergi, bilgi yarışmaları, münazara, sinema gösterimi, tören anma programı, sportif turnuvalar düzenlenmektedir.

Okuma-yazma, mesleki ve teknik eğitim , el sanatları, kültür-sanat, çocuk gelişimi, din eğitimi, sağlık, spor, kişisel gelişim gibi alanlarda birbirinden farklı çok sayıda kurs açılmaktadır.

Ceza infaz kurumlarında, Eğitim Kurulu kararıyla tespit edilen ve açılmasına karar verilen kurslar için İdare ve Gözlem Kurulu kararıyla katılımcılar belirlenmektir. Bu şekilde kurs talepleri tamamlanmakta, akabinde ilgili il/ilçe Halk Eğitim Merkezlerine gönderilen kurs talep yazılarına istinaden kurslar açılmaktadır. Ayrıca İŞKUR, Belediyeler ve diğer kuruluşlar ile işbirliği ile kurslar açılmaktadır.

Ceza infaz kurumlarında açılacak kurslar belirlenirken hükümlü/tutukluların talepleri, açılacak kursların hükümlü/tutukluların gelişimine katkısı, hükümlü/tutuklular için belirlenen eğitim-iyileştirme programlarına uygunluğu, bireysel ve kamusal yarar, kurumun fiziki yapısı, güvenlik, diğer kurumsal dinamikler gibi kriterler dikkate alınmakta böylelikle her anlamda yarar sağlayacak doğru bir kurs tercihi hedeflenmektedir. Bu kursa katılan hükümlü/tutuklulara katılım belgesi ile ilgili kurumlarca kurs bitirme belgesi verilmektedir. Ayrıca kursu tamamlayanlara bulundukları il veya ilçede bulunan Mesleki Eğitim Merkezlerinde sınav sonunda başaralı olanlara Çıraklık ve Kalfalık belgeleri verilerek tahliyelerinden sonra iş olanakları sağlanarak topluma yararlı bireyler olmaları sağlanmaktadır.

27.11.2024 tarih ve 32735 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7532 Sayılı Kanunu 18’inci maddesi ile 5275 sayılı Kanunun 76’ncı maddesi gereğince; açık ceza infaz kurumlarında ve çocuk eğitimevlerinde bulunan hükümlü ve tutuklular; tüm öğretim türlerinden (örgün, yaygın, açık ve dışarıdan) yararlanabilecek,
Kapalı ceza infaz kurumunda bulunan hükümlü ve tutuklular; kurum içinde verilebilen yaygın, dışarıdan (ekstern) ve açık öğretim programlarından yararlanabileceklerdir. Kurum dışında bir okuldaki örgün programlara kayıtlı olmaları halinde okula gitmek amacıyla kurum dışına çıkamayacak ve/veya kurum içerisinde uzaktan internet üzerinden dersleri takip edemeyeceklerdir.
 

27.11.2024 tarih ve 32735 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7532 Sayılı Kanunu 18’inci maddesi ile 5275 sayılı Kanunun 76’ncı maddesi gereğince; kapalı ceza infaz kurumunda bulunan hükümlü ve tutukluların, kayıtlı olduğu eğitim kurumlarının ilgili mevzuatına göre gerekli şartları taşımaları halinde, ortaöğretim, ön lisans, lisans ve benzeri öğretim programları kapsamındaki sınavları ile mesleki yeterlilik gibi yazılı veya sözlü sınavları, ilgili kurum ile koordinasyon sağlanarak öncelikle çevrim içi,  çevrim içi yapılmasının mümkün olmaması hâlinde ise ilgili eğitim kurumunun ceza infaz kurumuna göndereceği eğitim görevlisinin gözetiminde yüz yüze yapılacaktır.

Ceza infaz kurumlarında yürütülmekte olan eğitim faaliyetlerinde resmi, yarı resmi kurum kuruluşlar ile Sivil Toplum Kuruluşları ile işbirliği gerekli izinler doğrultusunda yapılmaktadır.

 

Sınav merkezi olan ceza infaz kurumlarında , Açık öğretim Kurumlarının sınavları ve ÖSYM sınavları gibi birçok sınav yapılmaktadır. Hükümlü tutukluların talebi üzerine kurumların eğitim ve öğretim servislerince sınav başvuru işlemleri rehberlik hizmetleri ve sınav işlemleri gerçekleştirilmektedir.

Ceza infaz kurumlarında yürütülmekte olan eğitim faaliyetlerinde resmi , yarı resmi kurum kuruluşlar ile Sivil Toplum Kuruluşları ile işbirliği gerekli izinler doğrultusunda yapılmaktadır.

Ceza infaz kurumlarında psiko-sosyal servislerde görev yapan psikolog ve sosyal çalışmacılar tarafından hükümlü ve tutukluların rehabilitasyonuna yönelik planlama, yürütme, izleme ve değerlendirme çalışmaları mesleki bilgi ve uzmanlık alanı çerçevesinde yürütülmektedir. Bu kapsamda, bireysel görüşmeler, grup müdahale çalışmaları, bireysel müdahale programları, aile görüşmeleri ve personele yönelik çalışmalar gerçekleştirilmektedir. 

Ceza infaz kurumlarında yapılacak bilimsel araştırmalar 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 85’inci maddesine istinaden Adalet Bakanlığı iznine tabidir.
Bilimsel araştırma başvurularında gerekli belgeler nelerdir? 
Yapılacak başvuruda araştırmanın amacı, hedeflenen sonucu, çalışmanın yapılacağı tarih aralığı, çalışmanın yapılacağı ceza infaz kurumları bilgisi, örneklem grubu, bilgilendirilmiş onam formu, kullanılacak test ve ölçekler ile etik kurul kararı yer almalıdır. 
 

Bireysel görüşme; hükümlü ve tutukluların kendilerini daha iyi tanımalarına, duygu-düşünce-davranışlarını anlamalarına ve kendilerini geliştirmelerine yardım eden, karşılaştıkları her türlü yaşamsal sorunla baş etme becerilerini kazanmalarını hedefleyen, davranışsal ve ruhsal problemlerine müdahale edilebilmesi amacıyla yüz yüze gerçekleştirilen görüşmelerdir.

Hükümlüler; kurum içindeki veya dışındaki genel durumları, eğitim ve iyileştirme faaliyetlerine etkin katılımları, kurum düzenine karşı tutumları ve kendilerine verilen işlerdeki gayretleri dikkate alınarak teşvik esaslı ödüllerden yararlandırılabilirler. Ödüller re’sen ya da talep üzerine idare ve gözlem kurulunca verilir. Kurulun kararına karşı infaz hakimliği ve sonrasında ağır ceza mahkemesine itiraz edilebilir. 
Verilebilecek ödüler şunlardır;
a) Kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan evli hükümlüler, en geç üç ayda bir kez olmak üzere, üç saatten yirmi dört saate kadar eşleri ile kurum veya eklentilerinde ceza infaz kurumu personelinin yakın nezareti olmaksızın mahrem şekilde görüştürülebilir.
b) Çocuk hükümlülere, en geç ayda bir kez olmak üzere, üç saatten yirmi dört saate kadar ana ve babasıyla veya vasisiyle ya da ana veya babasıyla birlikte kardeşiyle kurum ya da eklentilerinde ceza infaz kurumu personelinin yakın nezareti olmaksızın aile görüşmesi yaptırılabilir.
c) Haftalık ziyaret süresi iki saate kadar uzatılabilir.
d) Kapalı ziyaret yerine açık ziyaret yaptırılabilir.
e) Üst üste kullanılmayan en fazla üç haftalık ziyaret süresi toplu olarak kullandırılabilir.
f) Haftalık telefonla görüşme süresi veya sayısı iki katına kadar artırılabilir.
g) Sosyal, kültürel veya sportif etkinliklerden öncelikli veya daha uzun süreli yararlanmaları sağlanabilir.
h) Haftalık harcama miktarı yarı oranında artırılabilir.
ı) Tek kişilik odalarda televizyon bulundurma imkânı verilebilir.
j) Hediye verilebilir.
k) Takdir belgesi veya tavsiye mektubu verilebilir.
l) Çocuk hükümlüler için kurum bünyesinde gerçekleştirilen tören veya anma günü ya da doğum günlerinde çocukların ailelerinin de etkinliklere katılması sağlanabilir.
m) Çocuk hükümlünün yanında kalacağı bir yakınının olmaması nedeniyle kullanamadığı özel izinler yerine kurum idaresinin uygun gördüğü gün kadar eğitimevinin bulunduğu il sınırları içinde gündüzleri iznini geçirmesi ve gece eğitimevinde kalması imkânı verilebilir.
n) Çocuk eğitimevinde kalan hükümlünün hafta sonunda bir gün, kurum idaresinin uygun gördüğü süre kadar, kurum dışına çıkmasına izin verilebilir.
o) Çocuk eğitimevinde kalan hükümlü, kamu kurum ve kuruluşlarının gençlik kampı veya gençlik merkezi gibi imkânlarından yararlandırılabilir.
 

Gözlem ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerlendirilmesine Dair Yönetmelik’in 17/2’nci maddesi gereğince açık ceza infaz kurumuna ayrılmaya, kalan cezanın denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak infazına veya ceza infaz kurumundan doğrudan koşullu salıverilmeye dair yapılan değerlendirmede hükümlünün iyi hâlli olmadığına karar verilmesi durumunda yeniden değerlendirme süresi 3 aydan az 1 yıldan fazla olmaz.

Gözlem ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerlendirilmesine Dair Yönetmelik’in 32/9’uncu maddesine göre kapalı ceza infaz kurumunda bulunan hükümlü; gelişim puanı Genel Müdürlükçe belirlenen eşik puanı (60 puan) karşılaması, idare ve gözlem kurulunca erken iyileşme gösterdiği kanaatine varılması ve iyi halli olması hâlinde, kapalı ceza infaz kurumunda kalması gereken toplam sürenin onda birine kadar daha erken açık ceza infaz kurumuna ayrılabilir.

5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 65 inci Maddesinde belirtildiği üzere anneleri hükümlü olup da dışarıda korumasına bırakılacak kimsesi bulunmayan sıfır-altı yaş grubundaki çocuklar, annelerinin yanında kalabilirler.

Ceza infaz kurumunda, anneleriyle birlikte kalan çocukların ihtiyacı için, kurumun güvenliğini tehlikeye düşürmemek koşuluyla cins ve miktarı idare ve gözlem kurulu tarafından belirlenen veya hekim tarafından lüzumlu görülen gıda maddeleri ile biberon, süt pompası, mama ısıtıcısı, mama sandalyesi gibi yeme ve içmede kullanılan araç ve gereçler ile giyim eşyası, çocuk bezi, beşik gibi temel ihtiyaç malzemeleri, metal olmayan ve tehlike arz etmeyen oyuncaklar ile çocuğun gelişimini destekleyen eğitim-öğretim ve kırtasiye malzemelerinin ile gıda maddeleri kurumlarımız tarafından sağlanmaktadır. 
Çocukların psiko-sosyal gelişimlerinin desteklenmesi hususundaki çalışmalar, ceza infaz kurumlarında bulunan psiko-sosyal yardım servisleri tarafından sürdürülmektedir. Çocukların zihinsel ve ruhsal gelişimleri, dışarıdaki bakım verenleri ile ilişkileri, ceza infaz kurumlarındaki yaşantıları bu birimlerde görev yapan psikolog ve sosyal çalışmacılar tarafından yakinen takip edilmektedir.
Ceza infaz kurumlarında annesinin yanında kalan çocukların gelişimlerinin desteklenmesi için çalışmalar yürütülmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı ile imzalanan 21.12.2011 tarihli protokol ile kurumda kalan 3-6 yaş (36-72 ay) grubundaki çocukların kapasite ölçüsünde, öncelikli ve sıraya alınmaksızın MEB’e bağlı anaokulları ve ana sınıflarından ücretsiz olarak faydalanmaları sağlanmaktadır. Ayrıca ceza infaz kurumlarında eğitim olanakların artırılması amacıyla oluşturulan anaokulları ve oyun alanlarından da çocuklar faydalanmaktadır.
 

Ceza infaz kurumlarında annesinin yanında kalan çocukları ziyaret etmek isteyen kişi, dernek, kurum ve kuruluşların, ziyarete katılacak kişilerin ve ziyaret içeriğine ait bilgilerin yer aldığı dilekçe ile ziyaretin yapılacağı kurumun bağlı bulunduğu Cumhuriyet başsavcılığı aracılığıyla Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğüne başvuruda bulunmaları gerekmektedir.
Ceza infaz kurumlarında kadın hükümlü tutuklular ve annesinin yanında kalan çocuklara giysi, kişisel temizlik malzemesi, hediye ve oyuncak bağışı yapma talepleri, hediyeler dağıtılmak üzere kuruma teslim edilecek ise açık ceza infaz kurumları için kurum idaresine kapalı ceza infaz kurumları için kurumun bağlı bulunduğu Cumhuriyet başşavcılığına; bağış sahibi tarafından tutuklu hükümlülere veya annesinin yanında kalan çocuklara dağıtılacak ise Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğüne yapılmalıdır.

Kurumlarımızda bulunan kadın hükümlü tutuklular ve annesinin yanında kalan 0-6 yaş çocuklara yönelik yapılması planlanan proje ve etkinlik taleplerinin, çalışmanın adı, içeriği, bütçesi ve harcama kalemlerinin belirtilmesi, çalışmada yer alacak kişilerin görev, rol ve sorumluluklarının net bir şekilde tanımlanması, hangi ceza infaz kurumlarında gerçekleştirilmek istendiği ve çalışma takvimi, görev alacak kişilerin mesleki bilgilerine ilişkin belgeler ile bu kişilere ilişkin detaylı bilgilerin çalışmanın yapılacağı kurumun Cumhuriyet Başsavcılığı aracılığıyla Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğüne gönderilmesi gerekmektedir.

5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 30/5’inci maddesinde, “Açık ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerden istekli olanlar, ceza infaz kurumu görevlilerinin denetiminde, kamu kurum ve kuruluşlarının iş alanlarında, geceleyin bu kurum ve kuruluşlar tarafından barındırılmak suretiyle çalıştırılabilirler. Bu şekilde çalıştırılan süre, azami süre sınırına bakılmaksızın 105/A maddesi uyarınca denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infaz edilecek süreye ilave edilir.  Bu hükümlülerin gündeliği, işyurtları bünyesinde çalıştırılan usta hükümlülere ödenen gündelikten az olamaz.” hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm gereğince, Cumhuriyet başsavcılıkları ile ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile yapılan iş birliği protokolü kapsamında açık ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin iyileştirilerek topluma kazandırılmaları ve meslek edinmeleri amacıyla çalıştırılmaları sağlanmaktadır.
 

Tutuklular ile çocuk kapalı ceza infaz kurumlarında ya da kapalı kurumların çocuk bölümlerinde bulunan tutuklu çocuklar iyileştirme programlarına katılmaya zorlanamaz; ancak iyileştirme programlarına katılmaları yönünde teşvik edilir. 

Psiko-sosyal yardım servisinde görevli psikolog ve sosyal çalışmacılar aracılığıyla bireysel ya da grup çalışmaları yoluyla çocukların daha sağlıklı ve uyumlu bireyler olmaları yönünde onları destekleyecek çalışmalar yürütülmektedir.
Bireyselleştirilmiş İyileştirme Sistemi (BİSİS); her çocuk için ayrı bir durum saptamasının yapılıp, ceza infaz kurumunda yürütülecek iyileştirme sürecinin planlandığı ve uygulandığı, hükümlüye özel programın yürütülmesi için gerekli iyileştirici ortamın oluşturulduğu, sürekli ölçme ve değerlendirme ile kendini denetleyen bir modeldir. Bireyselleştirilmiş İyileştirme Sistemi üç bileşenden oluşmaktadır. Bunlardan birincisi Araştırma Değerlendirme Formu (ARDEF), ikincisi İyileştirici Ortam, üçüncüsü ise İyileştirici Etkinliklerdir. Hükümlünün kuruma kabulü, gözlem ve sınıflandırması, kurum yaşamı, iyileştirme faaliyetleri, ailenin sürece katılımı, yönetimsel uygulamalar, salıverilme süreci Bireyselleştirilmiş İyileştirme Programına uygun yapılır. Bireyselleştirilmiş İyileştirme Programı bir anlamda vaka yönetimidir. BİSİS kapsamında uygulanan grup liderliği ile ünitelerin ortak yaşam alanlarında; çocuklara rehberlik yapmakla görevli, iletişim ve sorun çözme becerisi yüksek, pedagojik temelli grup liderliği eğitimi almış infaz ve koruma memurları “Grup Lideri” olarak görevlendirilmiştir. Grup liderliği uygulaması ile kurumun çocukları daha iyi tanıması, çocukların ihtiyaçları, riskleri ve gelişimlerinin yakından takip edilmesi, iyileştirme ve topluma kazandırma faaliyetlerine katkı sağlanması hedeflenmiştir.    
Ceza infaz kurumlarında bulunan çocukların topluma kazandırılması kapsamında kurumlarda çalışan personelin mesleki becerilerinin güçlendirilmesi ve farkındalıklarının artırılması amacıyla ARDIÇ Programı geliştirilmiştir. Bu program çocuğun yüksek yararını esas alan, çocuk odaklı ve bütüncül bir bakış açısıyla hazırlanan hizmet içi eğitim programıdır. ARDIÇ Programı; ARDIÇ Personel Eğitimi Programı ve ARDIÇ Psiko-Sosyal Müdahale Programından oluşmaktadır. ARDIÇ Psiko-Sosyal Müdahale Programı kapsamında kurumlarda bulunan psiko-sosyal yardım servisi uzmanları tarafından uygulanmak üzere programlar geliştirilmiştir. Bu programlar; Kişilik Gelişim Modülü, Aile Eğitimi Modülü, Öfke Kontrol Modülü, Bağımlılık Müdahale Modülü, Güvenli Davranış Geliştirme (Buradayım), Cinsel Saldırı Suçuna Yönelik Modül, Üreme ve Cinsel Sağlık Modülü ve Seminerlerden (Bağımlılık Önleme, Sigaranın Zararları, Yaşam Düzeni, İnternet/Medya, İstismardan Korunma, Öfke/Stres, İletişim) oluşmaktadır.
 

Yönetim servisi gözlem değerlendirme raporu ile gelişim değerlendirme raporu, iyileştirmeden sorumlu ikinci müdür tarafından düzenlenir.
Eğitim ve öğretim servisi gözlem değerlendirme raporu ile gelişim değerlendirme raporu, öğretmen tarafından düzenlenir.
Psiko-sosyal yardım servisi gözlem değerlendirme raporu ile gelişim değerlendirme raporu, psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog veya çocuk gelişimi uzmanı tarafından düzenlenir.
Güvenlik ve gözetim servisi gözlem değerlendirme raporu ile gelişim değerlendirme raporu, sorumlu infaz ve koruma başmemuru tarafından düzenlenir.
Yönetmeliğin 34. maddesi uyarınca yapılacak değerlendirmeler; bizzat iyileştirmeden sorumlu ikinci müdür, öğretmen, psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog veya çocuk gelişimi uzmanı ile sorumlu infaz ve koruma başmemuru tarafından yapılır. 
 

Tutuklu çocuklar Çocuk ve Gençlik Kapalı Ceza İnfaz Kurumları ile yetişkin ceza infaz kurumlarının çocuklar için ayrılmış bölümlerinde barındırılmaktadır. Hükümlü çocuklar ise çocuk eğitimevlerinde barındırılmaktadır.