Anasayfa /
Kontrolörler Kurulu Başkanlığı
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının ( a ) bendinde; “Hizmet akdi ile çalışmamakla birlikte, ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde oluşturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde çalıştırılan hükümlü ve tutuklular hakkında, iş kazası ve meslek hastalığı ile analık sigortası uygulanır ve bunlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar.” hükmü yer almaktadır.
Bu düzenlemeyi dikkate aldığımızda; sadece işyurtlarında çalıştırılan hükümlü ve tutukluların sigorta ettirilebileceği anlaşıldığından, iç hizmetlerde çalıştırılan hükümlü ve tutukluların sigorta ettirilmemesi gerekmektedir.
Bu düzenlemeyi dikkate aldığımızda; sadece işyurtlarında çalıştırılan hükümlü ve tutukluların sigorta ettirilebileceği anlaşıldığından, iç hizmetlerde çalıştırılan hükümlü ve tutukluların sigorta ettirilmemesi gerekmektedir.
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca, temel ihale usulleri arasında gösterilen açık ihale usulü ve belli istekliler arasındaki ihale usulüne göre alımların yapılması esas olup, diğer usullere ancak Kanun’da belirtilen özel hallerde başvurulabilecektir. Bu nedenle, açık ihale usulü ya da belli istekliler arasındaki ihale usulüne başvurmadan ve Kanun’da belirtilen özel haller bulunmaksızın 4734 sayılı Kanun’un 22/d maddesine göre yapılacak alımların mevzuata aykırı işlemler olduğu unutulmamalıdır.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Muhasebe Hizmeti ve Muhasebe Yetkilisinin Yetki ve Sorumlulukları” başlıklı 61 inci maddesinden de anlaşılacağı üzere, muhasebe yetkilileri fiyat araştırması ile görevlendirilmemelidirler.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve Mal Alım Uygulamaları İhale Yönetmeliği’nin temel ilkeleri gereğince; saydamlığın, rekabetin, eşit muamelenin, güvenirliğin, kamuoyu denetiminin, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasının ve kaynakların verimli kullanılmasının sağlanabilmesi için ihale komisyonunda yer alan bir kişi, aynı zamanda bu malın kabulü için oluşturulan muayene ve kabul heyetinde görevlendirilmemelidir.
Kâr payı ödemeleri, işyurdu görevinin fiilen yapıldığı süreler göz önüne alınarak tahakkuk ettirileceğinden, izinli ve raporlu olunması nedeniyle görevde bulunulmayan süreler için kâr payı ödemesi yapılmamalıdır.
Kâr payı ödemeleri sırasında, o yıl alınan maaş tutarlarının üst vergi dilimlerine girip girmediği belirlenerek ve buna göre gelir vergisi stopajı yapılmalıdır.
Hükümlü ve Tutukluların Emanete Alınan Kişisel Paralarının Kullanımına Dair Yönetmelik'in 12'nci maddesi uyarınca; eğitim kurulunun kararıyla hükümlü ve tutukluların eğitim ile sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasında ve iyileştirmeye yönelik faaliyetlerde kullanılabilir.
Hükümlü ve Tutukluların Emanete Alınan Kişisel Paralarının Kullanımına Dair Yönetmelik’in 14'üncü maddesi uyarınca, salıverilecek hükümlü veya tutukluların kurumdan ayrılmadan önce emanet para memuruyla temasının sağlanarak şahsi parası ile kıymetli eşyalarının kendilerine teslim edilmesi asıl olmakla birlikte; a- Salıverilmeler sırasında kendilerine teslim edilememiş para ve eşyalar, öncelikli olarak bilinen adreslerine gönderilmelidir. b- Adresleri belirlenemeyen veya tüm girişimlere rağmen kendilerine ulaşılamadığı için iade edilemeyerek hesapta bekleyen para ve eşyalar, aynı Yönetmelik'in 15'inci maddesi gereğince, 10 yıllık zaman aşımına müteakiben maliye veznesine yatırılarak hesaplardan düşümleri sağlanmalıdır.
Niteliği itibarıyla kıymetli eşya vasfı bulunmayan cep telefonu, sim kartı, banka kartı, şarj cihazı, kulaklık ve sürücü belgesi gibi eşyalar için emanete alınan kişisel eşyalarda olduğu gibi işlem yapılmalı, senet, çek, yüzük, kolye, bilezik gibi kıymetli eşya ile evrakın takibi ise Ceza İnfaz Kurumlarında Kullanılacak Defter ve Belgeler ile Bunların Düzenlenmesine Dair Yönerge’nin 17’nci maddesinde belirtildiği üzere, emanet para ve kıymetli eşya kayıt defterinde takip edilmelidir.
İaşeye verilen ekmek miktarındaki israfı önleyebilmek için gramajında ayarlama yapılmasında bir sakınca bulunmamaktadır. Ancak; bu şekilde davranılması halinde iaşede yer alan diğer gıda maddelerinin aynı tutar kadar artırılması gerektiği unutulmamalıdır.
Hükümlü ve Tutuklular ile Ceza İnfaz Kurumları Personelinin İaşe Yönetmeliği'nin 7 nci maddesi dikkate alınarak, mutfak teşkilatı bulunmayan kurumlarda iaşe bedeli nakit olarak değil, çiğ gıda olarak verilmelidir.
Ceza infaz kurumlarında kalan hükümlü ve tutuklular ile görev başındaki personelin iaşesinin nasıl yapılacağı Hükümlü ve Tutuklular ile Ceza İnfaz Kurumları Personelinin İaşe Yönetmeliği’nde ayrıntılı olarak gösterilmiştir. Ayrıca; Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 86 ncı maddesinin ikinci fıkrası ile Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Tüzük’ün 129 uncu maddesinin ikinci fıkrasında, kurumun düzen ve güvenliğini, hükümlülerin sağlığını bozabilecek nitelikteki eşya ve maddeler ile her türlü iletişim araçları ve taşıma izin belgesi olsa da silâhların kuruma sokulamayacağı, ziyaret ve görüşlerde hükümlülere para, kıymetli evrak ve eşya verilemeyeceği ifade edildiğinden, hükümlü ve tutukluların yakınları tarafından getirilen yiyecek maddeleri kesinlikle kuruma kabul edilmemelidir.
Hükümlü ve tutukluların odalarında kullandıkları genel amaçlı elektrik giderleri dışında kalan; televizyon, buzdolabı gibi şahsi elektrik tüketim bedelleri bu hizmetten istifade eden hükümlü ve tutuklular tarafından karşılanacaktır. Bu amaçla; Ceza İnfaz Kurumlarında Kullanılacak Defter ve Belgeler ile Bunların Düzenlenmesine Dair Yönerge’nin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının ( b ) bendinin 19 numaralı alt bendinde örnek 19 nolu “elektrik bedeli tahsil defteri” hazırlanmış ve tahsilâtların ise 8 inci maddesinin birinci fıkrasının ( b ) bendinin 12 numaralı alt bendinde gösterilen örnek D-12 numaralı “elektrik parası tahsilât makbuzu” ile yapılacağı belirtilerek, aynı Yönerge’nin 44 üncü maddesinde bu defterin nasıl tutulması gerektiği açıklanmıştır.
2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 34’üncü maddesinda; ister resmi olsun isterse özel, fenni muayenesi yaptırılmamış araçların trafiğe çıkamayacağı, trafikte olanların ise yakalandığında trafikten men edileceği belirtildiğinden, kurum kayıtlarında bulunan araçların tamamının fenni muayeneleri yaptırılmalıdır.
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Tüzük’ün 14’üncü maddesinin 2’nci bendinde, bu hükümlüler için ayrı bir kurum kurulamadığı takdirde, kapalı kurumların gençlere ayrılan bölümlerinde bu maddedeki esaslara göre barındırılacağı, aynı Tüzük’ün 69 uncu maddesinin b bendinde ise, hükümlü çocuklar ve gençler öncelikli olarak kendilerine ait kurumlarda, mümkün olmadığı takdirde diğerlerinden tamamen ayrı bölümlerde barındırılacağı belirtildiğinden, mevzuat hükümleri doğrultusunda uygulama yapılmalıdır.
Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İşyurtları Kurumu ve İşyurtlarının İdare ve İhale Yönetmeliği'nin 14'üncü maddesi kapsamında alınacak işyurdu yönetim kurulu kararı ile yakıt giderleri işyurdu bütçesinden karşılanabilir ve bu giderle maliyet unsuru olarak değerlendirilirler.
Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İşyurtları Kurumu ve İşyurtlarının İdare ve İhale Yönetmeliği'nin 14'üncü maddesi kapsamında alınacak işyurdu yönetim kurulu kararı ile yakıt giderleri işyurdu bütçesinden karşılanabilir ve bu giderle maliyet unsuru olarak değerlendirilirler.
Hükümlü ve tutuklu el kitabının, hak ve yükümlülüklerini bilmeleri bakımından her hükümlü ve tutukluya verilmesi gerekmektedir.
Gözlem ve Sınıflandırma Merkezleri Yönetmeliğinin 17'nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, hükümlülerin gönderildikleri açık ceza infaz kurumları dahil, koşullu salıverilecekleri tarihe kadar altı ayda bir olmak üzere gözlem ve sınıflandırma formunun doldurulmasına devam olunması gerekmektedir.
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Tüzük’ün 69’uncu maddesinin birinci fıkrasının ( c ) bendi uyarınca; hükümlüler tutuklulardan ayrı kurumlarda veya tamamen ayrı bölümlerde bulundurulacaklardır.
5275 sayılı Kanun'un 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, Cumhuriyet başsavcılığının yazılı emriyle ceza infaz kurumuna gönderilenlerin hekim muayenesinden sonra kuruma yerleştirme işlemlerinin yapılacağı belirtilmektedir.
Kuruma peyder pey alınan emtia kabulünde, her teslimat sırasında muayene ve kabul heyeti toplanarak kabul işlemini gerçekleştirmeli ve tutanak düzenlemelidir.
İşyurtları Kurumu ve İşyurtlarında Kullanılan Maliyet Hesapları ile Tutulacak Defter ve Belgelerin Düzenlenmesine Dair Yönerge'nin 47 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, işyurdu müdürü, muhasebe yetkilisi ve satış yeri memuru tarafından müştereken tayin ve tespit olunacak satış fiyatlarının, piyasadaki satış fiyatlarından fazla olmamasına dikkat edilmesi gerektiği belirtildiğinden, mutlaka bu düzenlemeye uygun hareket edilmeli ve % 3-5 gibi oranlar uygulanmalıdır.