CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı
Kurumda annesiyle birlikte kalan çocuklara, yaşları dikkate alınarak diyetisyen ve doktorun belirleyeceği günlük besin ve enerji ihtiyaçlarına göre durumuna uygun gıda verilmesi sağlanmaktadır.
Annelerinin yanında kalan çocukların bezlerinin, diğer temizlik ihtiyaçlarının ve gelişimine etki edecek oyuncakların, süt emziren veya hamile hükümlü ve tutuklular ile ekonomik durumu iyi olmayanlar öncelikli olmak üzere talep eden diğer kadın hükümlü ve tutuklulara da bunların pozitif ayrımcılıkla gözetilmesi ilkesiyle; temizlik ve hijyen malzemelerinin, ödenek tahsis edilmesini beklemeden temin edilmesi sağlanmaktadır.
Hasta hükümlü ve tutukluya, diyetisyen veya hekimlerin belirleyeceği besinler verilmesi, inancı gereği veya vegan, vejetaryen türü özel bir beslenme şekline sahip hükümlü ve tutukluların talepleri, iaşe miktarı ile sınırlı kalmak üzere karşılanması sağlanmaktadır.
Hasta hükümlü ve tutuklulara çıkarılacak günlük yemeklerin malzemeleri için gram, fiyat ve kalori hesabı yapılmakta olup, diyet yemeğinin türüne göre kullanılacak malzemede farklılıklar olması nedeniyle fiyatları günlük iaşe miktarının üzerine çıkmakta ya da altında kalabilmektedir. 
Bu kapsamda; hasta hükümlü ve tutukluların yemekleri için özel bir bütçe ayrılmamakta ancak, raporu bulunanlar için günlük verilen yemeklerinde mevzuat kapsamında zorunlu hale geldiğinde mama ve vitamin vb. ilaçları gibi ihtiyaçları günlük iaşe miktarına bağlı kalınmaksızın kendilerine ayrıca verilmektedir.
Devletin himayesi altındaki hükümlü ve tutukluların iaşe edilmeleri kısıtlı kamu kaynaklarının verimli ve etkin şekilde kullanılması ile mümkün olabilmektedir. 2548 sayılı Ceza Evleriyle Mahkeme Binaları İnşası Karşılığı Olarak Alınacak Harçlar ve Mahkumlara Ödettirilecek Yiyecek Bedelleri Hakkında Kanun’un 2’nci maddesi gereğince bu yiyecek bedelleri cezaevleri idarelerince altı ayda bir bordro yapılarak tahakkuk ettirilmekte, ödeme gücü olmadığı anlaşılanlardan yiyecek bedelleri alınmamaktadır. Ödeme gücü olan hükümlülerden bu kurumda tükettikleri yiyecek bedelleri tahsil edilmek üzere kurum idarelerince tahakkuk işlemleri gerçekleştirilir.
Hükümlü ve tutukluların iaşe parası her altı ayda bir belirttiği adrese gönderilerek, iaşe bedeli o günkü şartlarda parasal tutarı kendisinden talep edilmektedir. Parasal miktar o günkü miktar ne ise, onun üzerinden hesaplanan miktardır. Zam ve faiz işletilmemektedir.
Ceza İnfaz Kurumlarına Bulundurulacak Eşya ve Maddeler Hakkında Yönetmelikte "Aydınlatma dışındaki elektrik giderleri hükümlü tarafından karşılanır.” hükmü yer almaktadır. Bu nedenle hükümlü ve tutuklulardan kurumun genel aydınlatma gideri değil, sadece oda ve eklentilerinde aydınlatma dışında kullandıkları elektrik bedeli tahsil edilmektedir.
Söz konusu mevzuatlar gereğince sadece hükümlü ve tutukluların kurum izni ve kendi istekleri doğrultusunda kantinden temin ettikleri eşyalar ile oda ve eklentilerinde kişisel ihtiyaçları için aydınlatma dışında kullandıkları elektriğin bedeli (televizyon ve vantilatör gibi elektrikli eşyalar için) alınmaktadır.
Mevzuat gereğince sevke giden hükümlü-tutuklunun koğuş, oda ve eklentilerinde bulundurulabilecek 50 kg’a kadar olan kişisel eşya, gıda, tıbbi malzeme ve diğer ihtiyaç maddelerinin taşınması Genel Müdürlüğümüz bütçesinden, bunun dışında kalan eşyalarının taşınması ise hükümlü/tutuklunun kendi hesabından karşılanmaktadır.
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un İkinci Bölümünün 8, 9, 10, 11 ve 12’inci maddelerinde belirtilen ceza infaz kurumu türlerinde, söz konusu hükümler gereğince elektronik güvenlik sistemi bulundurulmaktadır.
Hükümlü ve tutukluların bir araya geldiği koridor, spor salonu gibi ortak yaşam alanlarının ilgili bölümlerine kamera sistemi yeni yapılan kurumlarımızda mevcut olup, diğer kurumlarımızın bir kısmına yıllar içinde kurulmuştur. Ceza infaz kurumlarında artan mevcutla birlikte istismarların önlenmesi, hükümlü ve tutukluların birbirlerine ve personelin hükümlü ve tutuklulara karşı davranışlarının kontrol altında tutulabilmesi amacıyla önleyici bir tedbir olarak; kamera sistemi bulunmayanlar ile eksik olanların tamamlanmasına yönelik çalışmalarımız sürmektedir. Kendine zarar verecek konumda olan hükümlülerin geçici olarak tutulduğu odalarda da kamera bulunmaktadır.
Kendi yaşam alanları olan banyolar, tuvaletler ve yatak odaları izlenmemektedir. Ortak yaşam alanları tüm hükümlü ve tutukluların kullandığı bir mekân olduğu için, bu alanların kullanımında hükümlü ve tutukluların kendi aralarında oluşabilecek kısıtlamaların önüne geçmek açısından güvence sağlamaktadır. Özellikle L Tipleri planlanırken tek kişilik oda sistemi öngörülmüştür. Ancak hem hükümlü ve tutuklu sayısının hızlı artışı hem de maliyeti nedeniyle odalar üç kişiye, ünitelerde 21 kişiye çıkarılmıştır. Bu durumda hükümlü ve tutuklu odalarında bulunan tuvalet ve banyolar merdivenlerin alt kısmına alınmıştır. Her iki kameranın görüş açısından tuvalet ile banyo kapıları ve kapı önleri görünmemektedir. Kaldı ki; yatılan, giyinilen ve soyunulan alanlar izlenen kısımların dışındadır.
Odalarda vantilatör bulundurma serbest olup, sıcak mevsimlerde vantilatör sayısı arttırılmaktadır.
Muhtelif tarihlerde tüm taşra teşkilatına duyurular yapılarak; ceza infaz kurumlarında meydana gelebilecek yangın olaylarında müessif bir sonuçla karşılaşılmaması için yasal mevzuat ve standartlara uygun olmayan mevcut yangın söndürme tüplerinin yenileriyle değiştirilmesi ve yangın söndürme sistemi bulunmayan ceza infaz kurumlarına ise yangın tertibatının kurulması yönünde gelen ödenek taleplerinin tümü karşılanmıştır.
Ceza infaz kurumları, yürürlükteki Yangın Yönetmeliği’ne göre düşük tehlike sınıfında yer almaktadır.
Ceza infaz kurumlarının ihtiyacına binaen Ülkenin birçok bölgesinde bulunan işyurdu müdürlüklerince üretilen yatak, yastık, battaniye, nevresim takımı ve dolaplar kurumların talepte bulunması durumunda gönderilmektedir.
Ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlü ve tutuklu mevcudu ile sevk ve nakil işlemlerinde yoğunluk göz önünde bulundurularak ilgili kurumlara araç tahsisleri yapılmaktadır. Sevk ve nakil işlemlerinde oluşabilecek aksaklıkların önlenmesi için, yakın ceza infaz kurumlarından araç görevlendirilmesi yoluna gidilerek sorunlar çözülmeye çalışılmaktadır.
Yapılan bu alımlarda her zaman olduğu gibi insan unsuru göz önünde bulundurularak, çeşitli üniversitelerimizle yapılan teknik şartname çalışması doğrultusunda, hükümlü tutuklu nakil araçlarının can güvenliği konusunda gerekli özelliği taşıması en başta olmak üzere, çağın getirdiği teknolojik yenilikleri kapsayacak şekilde modern ve konforlu olmasına azami özen gösterilmiştir. Satın alınan nakil araçları hazırlanan teknik şartnameye uygunluğu DMO görevlileri tarafından yerine getirilmektedir.
Ceza infaz kurumlarında barındırılmakta olan hükümlü ve tutukluların hastane, mahkeme, il içi ve il dışı sevklerinde engellilik durumlarına uygun şekilde rahat yolculuk yapmalarını sağlayacak engelli taşıtlar alınmaktadır. Buna ilişkin olarak satın alınan minibüslerden yeteri kadarı, 2 kişi kapasiteli engelli aracına dönüştürülmüş olup, kurumlarımızın kullanımlarına sunulmuştur.

Ceza infaz kurumlarında kullanılacak ring araçlarının alım sürecinde teknik şartnamede gerekli düzenlemeler yapılmaktadır. Ayrıca söz konusu araçların araç muayeneleri ve periyodik araç bakımları düzenli olarak yaptırılmaktadır.
Genel Müdürlüğümüz tarafından satın alınarak ceza infaz kurumlarımıza tahsis edilen hasta nakil araçları ile durumu stabil olan hükümlü ve tutukluyu, yakınlarının cenazesine götürebilme imkanı mevcuttur.
Demirbaşında ambulans bulunmayan ceza infaz kurumları ise bu ihtiyacı hizmet satın alma yoluyla karşılayabilmektedir.
Mevuzatta belirtilen esaslar çerçevesinde hükümlü ve tutuklular kara, deniz, hava ve demiryolu ile sevk veya nakledilebilirler.
Yatarak tedavisi esnasında gerekli görülen her türlü ilaç, muayene, tetkik, tahlil ve tıbbi malzemeleri sağlık hizmet sunucusu tarafından karşılanmaktadır.
Ayakta tedavide tıbbi muayene, kontrol, tetkik, diş protezi ve tedavilerine ait giderler sağlık hizmet sunucusu tarafından karşılanmakta, hastane tarafından temini mümkün bulunmayan tıbbi malzemeler (ortez, protez, gözlük, işitme cihazı, şeker ölçüm çubuğu, hasta alt bezi vb.) ile ilaç bedelleri bütçenin Bakanlığımız tarafından karşılanmaktadır.
Uluslararası literatür ve standartlarda yer almakla birlikte, ulusal bir kişinin insani amaçlı tüketeceği su miktarının 200 litre/gün varsayılmıştır. Ülkemiz ceza infaz kurumlarında su tüketimi bu standartların da üzerinde gerçekleşmekledir. Bunun 50 litresi sıcak, 150 litresi soğuk olmak üzere toplam 200 litreyken kurumlarımızda yapılan incelemelerde çoğu zaman bu miktarın 350 ile 600 litre arasında olduğu görülmüştür.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Ceza İnfaz Alanındaki Tavsiye Kararlarında "Genel hijyenin sağlanması için her mahpusun, iklime uygun sıcaklıkta ve mümkünse her gün, değilse haftada en az 2 kez (veya gerekiyorsa daha sık olarak) banyo veya duş yapabilmesi için uygun tesisler sağlanmalıdır." maddesi uyarınca bu imkan ceza infaz kurumlarındaki hükümlü ve tutuklularımıza fazlasıyla sağlanmaktadır.
MALZEMENİN CİNSİ MİKTARI SÜRESİ NİTELİĞİ Pantolon 3 adet 1 yıl Kumaştan 1 adet yazlık, 2 adet kışlık Tişört 4 adet 1 yıl 2 adet yazlık, 2 adet kışlık Bot 2 adet 1 yıl 1 adet yazlık, 1 adet kışlık Mont 1 adet 2 yıl Pardesü-Gocuk 1 adet 3 yıl Kep 1 adet 1 yıl Yağmurluk 1 adet 3 yıl Palaska 1 adet 2 yıl
Emanette tutulan paralar genel olarak Türkiye genelinde şube ağına sahip olduğundan kamu bankalarına yatırılmakla birlikte, hükümlü ve tutukluların emanete alınan paraları kamuya ait bir meblağ olmadığından emanete alınan kişisel paraların kamu bankalarında açtırılacak hesaba yatırılması gibi bir yasal zorunluluk bulunmamaktadır. Bu doğrultuda her ceza infaz kurumu emanet para hesabı açtıracağı bankayı kendisi belirlediğinden bankalara ilişkin bilgiler Genel Müdürlüğümüzde tutulmamaktadır.
Öngörülemeyen şekilde artan hükümlü ve tutuklu mevcudunun karşılanması amacıyla; önümüzdeki 5 yıllık kısa vade de 191 ceza infaz kurumu yapımı planlanmış olup, Bu ceza infaz kurumlarının tamamlanmasını müteakip 125.422 kişilik kapasite artışı sağlanacaktır.
Bu kapsamda, çağdaş infaz rejimine uygun olarak inşa edilen Ceza İnfaz Kurumları projelendirilirken; bu kurumlarda barındırılacak hükümlü ve tutukluların infaz ve ıslahının yanı sıra, her türlü eğitim, iyileştirme, sportif ve işyurdu faaliyetlerine ağırlık verilerek, tahliyelerinde yararlı bir insan olarak topluma yeniden kazandırılmaları hedeflenmektedir.
Son yıllarda oda sistemi üzerine inşa edilen tüm ceza infaz kurumlarımızda; hükümlü ve tutukluların ıslahı, eğitimi, meslek sahibi olabilmeleri, sportif faaliyetlerde bulunabilmeleri amacıyla ortak kullanım alanı olarak belirlenen iş atölyeleri, açık ve kapalı spor salonları, kütüphane ve derslikler, konferans salonu, kantin, revir gibi ünitelere yer verilmekte olup, bu ünitelerden tüm hükümlü ve tutuklular eşit şekilde istifade edebilmektedir.
2000’li yıllardan bu yana; yüksek güvenlikli, orta güvenlikli, kadın, çocuk kapalı, çocuk eğitimevi gibi geliştirilen tüm ceza infaz kurumlarımız, oda sistemine göre inşa edilmiş olup, bu kurumlarımızın tamamın da 3. maddede belirtilen ortak ünitelerin yanı sıra, kurumun özelliğine göre farklı ünitelerde eklenmiştir.(örneğin; kadın ceza infaz kurumlarımızda kreş, çocuk eğitim evlerinde, çocukların aileleriyle kalabilecekleri, hatta yatabilecekleri üniteler) eklenmiş, öte yandan Bakanlığımız bütçesinde yapılan artışlar ve İşyurtları kurumu bütçesinden yapılan takviyeler ile cari ve yatırım ödenekleri artırılarak, mevcut ceza infaz kurumlarımızda da fiziki anlamda iyileştirme çalışmaları gerçekleştirilmiştir.
Ülkemiz genelinde 389 ceza infaz kurumu bulunmaktadır. Bu kurumlar çok katlı olmadığından, engellilerin yaşam şartlarına mani bir durum bulunmamaktadır. Öte yandan engelliler için ayrılmış bir ceza infaz kurumu da bulunmamaktadır.
Ancak, yeni inşa edilen tüm ceza infaz kurumlarında (T, L, F gibi 2000'li yıllardan bu yana uygulanan projelerde) engellilerin kurum içerisindeki mağduriyetlerinin giderilmesi için engelli mahkum girişinin ceza infaz kurumu ana girişindeki boy turnikelerinin bulunduğu yerdeki göz biyometrisine bağlı 120 cm. genişlikte bir çelik kapı açılarak bu kapıdan özürlü ziyaretçi ve sedye giriş çıkışı gerçekleştirilmektedir. Ayrıca özürlü mahkum koğuşu yapılarak mahal içindeki wc ve duşlar tekerlekli sandalye kullanımına uygun hale getirilmiştir. Ziyaretçi görüşme mahalli ile mahkum koridorlarındaki kapılar da 120 cm. genişlikte yapılarak özürlülerin mağduriyetleri giderilmiştir.