Toplum sağlığı ve güvenliğini tehdit eden, özellikle gençleri hedef alan alkol ve madde bağımlılığıyla mücadele kapsamında önemli bir adım daha atıldı. Adalet Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı arasında, bağımlı hükümlü ve tutukluların tedaviye erişimlerini güçlendirmek amacıyla iş birliği protokolü imzalandı.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ile Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu’nun katılımıyla imzalanan “Hükümlü ve Tutukluların Alkol ve Madde Bağımlılığıyla Mücadele Sürecine Yönelik İş Birliği Protokolü” ile madde bağımlılığı geçmişi olan hükümlülerin tedavi ve rehabilitasyon süreçlerinde bilimsel temellere dayalı, modern ve yüksek standartlarda sağlık hizmeti sunulması hedefleniyor. Söz konusu protokol ile ayrıca bağımlılıkla mücadele eden hükümlülerin topluma kazandırılması ve sosyal yaşama uyum süreçlerinin desteklenmesi amaçlanıyor.
İmza töreninde konuşma yapan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç; “Bugün, Sağlık Bakanımızla hükümlü ve tutukluların alkol ve madde bağımlılığıyla mücadelesine yönelik iş birliği protokolünü imzalamak üzere bir aradayız. Alkol ve madde bağımlılığı; toplum sağlığı ve huzurunu tehdit eden, özellikle gençlerimizi hedef alan çok yönlü bir kriz haline gelmiştir. Bu soruna kalıcı çözümler üretmek amacıyla çalışmalarımızı kararlılıkla sürdürüyoruz. Bugün burada yalnızca bir protokol imzalamıyoruz aynı zamanda insan onurunu, aklını, bedenini ve en önemlisi geleceğimizi tehdit eden bu illete karşı topyekûn bir mücadele için önemli bir adım atıyoruz. İmzalayacağımız protokolle; madde bağımlılığı geçmişi olan hükümlülerin tedavi ve rehabilitasyon süreçlerinde bilimsel temellere dayalı, modern ve yüksek standartlarda sağlık hizmeti sunmayı, bununla birlikte bu kişilerin topluma kazandırılmasını ve sosyal yaşama yeniden uyum sağlamalarını hedefliyoruz. Ceza adaletinin onarıcı ve iyileştirici yönünü güçlendirecek bu iş birliği protokolümüzün hayırlı olmasını diliyor, verdikleri güçlü destek için Sağlık Bakanımız Sayın Prof. Dr. Kemal Memişoğlu’na en içten teşekkürlerimi sunuyorum.” sözleri ile konuşmasına başladı.
“İnfaz Aşamasında Aslolan Suçlunun Topluma Kazandırılmasıdır”
Bakan Tunç, infaz sisteminin amacının sadece suçluyu cezalandırmak olmadığını, aksine yeniden topluma kazandırmanın önemine değinerek; “İnfaz aşamasında asıl amaç, suç işlemiş bireyin topluma yeniden kazandırılmasıdır. Evet, kişi suç işlemiştir; karşılığında hak ettiği cezayı çekecektir. Ancak bu yaptırımın süresi sona erdiğinde, yani cezasını tamamlayıp ceza infaz kurumundan tahliye olduğunda, eğer iyileşmiş bir birey olarak toplumla yeniden buluşmuyorsa bu kişi büyük olasılıkla yeniden suç işleyecektir. Bu nedenle özellikle uyuşturucu suçları ve bağımlılığın yol açtığı suçlar bakımından, infaz süreci yalnızca cezalandırma değil; aynı zamanda tedavi ve rehabilitasyonu içeren bir sosyal iyileşme süreci olmalıdır. Kişi, infaz sürecinde yalnızca cezasını tamamlamamalı; aynı zamanda bağımlılığından kurtulmalı, yeniden topluma uyum sağlayabilecek donanıma kavuşmalıdır. Eğer bu süreç etkili bir rehabilitasyonla desteklenmezse ceza adaletinin nihai amacı da gerçekleşmemiş olur. İşte bu yüzden, bugün imzaladığımız protokolde olduğu gibi infaz aşamasında bağımlılıkla mücadeleye özel önem veriyoruz. Alkol ve uyuşturucu suçları nedeniyle cezaevlerinde bulunan hükümlü ve tutukluların topluma kazandırılması ancak ceza infaz kurumunda tedavi ve rehabilitasyon hizmetleriyle mümkündür. Bu konuda ciddi çalışmalar yürütüyoruz. Ancak hedefimiz, bu çalışmaları daha da derinleştirerek ülke genelinde yaygınlaştırmak ve bağımlılıkla mücadelede etkinliği artırmaktır. Bu doğrultuda kararlılıkla mücadelemizi sürdürüyoruz. Çünkü kurtarılan her hayat, yalnızca bir bireyin değil; bir ailenin, bir toplumun ve nihayetinde bir geleceğin kurtuluşudur. Maide Suresi'nin 32. ayetinde de bu gerçek açıkça ifade edilmektedir: "Kim bir canı kurtarırsa bütün insanlığı kurtarmış gibi olur." Bu yönüyle alkol ve madde bağımlılığıyla mücadele, sıradan bir görev ya da sadece bir kamu hizmeti değil; insan onurunu, toplumsal huzuru ve ortak geleceğimizi koruma çabasıdır.” ifadelerini kullandı.
Bağımlılıkla Mücadelede Yeni Bir Dönem Başlıyor
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, bağımlılıkla mücadelenin yalnızca cezalandırma ile sınırlı olmadığını vurgulayarak şunları ifade etti; “Bağımlılık esaretinden kurtuluş; yalnızca cezalandırmayla değil, aynı zamanda tedavi, rehabilitasyon ve bireyin topluma yeniden kazandırılması anlayışıyla mümkündür. Bugün imzalayacağımız bu protokol, işte tam da bu anlayışın somut bir tezahürüdür. Protokol kapsamında, Bakırköy Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nun bir bölümü, Bağımlı Tipi Yataklı Rehabilitasyon Merkezi Ceza İnfaz Kurumu olarak yeniden yapılandırılacaktır. Ayrıca, Elazığ Fethi Sekin Şehir Hastanesi bünyesinde bulunan Tutuklu Hükümlü Adli Psikiyatri Hastanesi’nin bir bölümü ise ayrı bir Hükümlü Alkol ve Madde Bağımlıları Yataklı Arındırma Merkezine yani HAMATEM modeline dönüştürülecektir.”
“Mücadelenin Sessiz Kahramanları: İnfaz ve Koruma Memurlarımız”
Bakan Tunç, infaz ve koruma memurlarının bu süreçte üstlendiği sorumluluğa dikkat çekerek şunları söyledi; “Bu sürecin en yakın tanıkları ise şüphesiz infaz ve koruma memurlarımızdır. Bugün burada aramızda bulunan infaz koruma personelimiz, ceza infaz kurumunda uyuşturucu madde bağımlısı tutuklu ve hükümlülerle birebir temas hâlindedir. Onlar, bu kişilerin tutumlarına, davranışlarına doğrudan şahitlik ediyor; müdahale etmeye, yardımcı olmaya, gerektiğinde korumaya çalışırken en büyük zorlukları da bizzat yaşıyorlar. Bu vesileyle, görevlerini büyük bir özveriyle sürdüren tüm infaz ve koruma memurlarımıza kolaylıklar diliyor, bağımlılıkla mücadelenin görünmeyen yükünü omuzlayan bu kıymetli personelimize teşekkürlerimizi sunuyoruz.”
Bakan Tunç konuşmasını; ”Bu kapsamda, alanında uzman personelin görevlendirildiği ve uygun fiziki koşulların oluşturulduğu Adana’da ilk uygulamaya başladık. Adana Rehberlik ve Rehabilitasyon Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, 15 Kasım 2024 tarihinde hizmete açıldı ve şu anda 150 hükümlü burada barındırılıyor. Ayrıca Adana Açık Ceza İnfaz Kurumu’nda da ikinci uygulamayı başlatıyoruz. Orada da yakın zamanda hükümlü alımına başlanacak. Bolu ilinde de bir projemiz var. Etüt proje aşamasında ve bunu da Dörtdivan bölgesinde hızlı bir şekilde hayata geçireceğiz. Yeni model olarak pilot uygulamaları ülke geneline yaygınlaştırmanın gayreti içindeyiz. Tabii bunları yaparken Adalet Bakanlığı olarak tek başımıza yürütmemiz mümkün değil. Orada görev yapacak doktorlarımız, psikologlarımız, psikiyatristlerimiz ve uzmanlarımız için Sağlık Bakanlığımızdan büyük destek alacağız. İnşallah bu proje tüm ülke geneline yaygınlaşarak, ceza infaz kurumlarında uyuşturucu ve bağımlılıkla ilgili sorunu olan hükümlülerin infaz sürecinde özellikle topluma kazandırılması mücadelesini sürdüreceğiz.” ifadeleri ile sonlandırdı.
Törende, Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu da konuşma yaptı. Konuşmasına; “Bugün imzaladığımız bu protokol ile güçlü sağlık altyapısını ilk kez ceza infaz kurumlarına özgü bir modele dönüştürüyoruz. Böylece tutuklu ve hükümlülerin de kapsayıcı sağlık sisteminden faydalanmaları için somut ve kalıcı bir adım atmış oluyoruz. Bu kapsamda, Elazığ Fethi Sekin Şehir Hastanesi bünyesinde hükümlü ve tutuklular için 10 yataklı alkol ve madde bağımlılığı arındırma merkezi kuruyoruz. Ayrıca, İstanbul Bakırköy Kadın Ceza İnfaz Kurumu’nda bağımlılıkla mücadeleye odaklı yataklı rehabilitasyon merkezini hayata geçiriyoruz. Bu merkezler, yalnızca tıbbi tedavi sunmakla kalmayacak; aynı zamanda bu suçlardan hüküm giymiş kişilerin sağlıklı bir yaşama yönelmeleri, hayata tutunmaları ve topluma yeniden kazandırılmaları için çok yönlü destekler sağlayacaktır.” sözleri ile başladı.
Bakan Memişoğlu, bakanlık olarak ceza infaz kurumları ile yürütülen çalışmalar hakkında; “Bugün attığımız bu adım, yalnızca sağlık hizmeti sunmakla sınırlı değildir; aynı zamanda bu kişilerin geleceğini yeniden inşa etmeye yöneliktir. Bu anlayışla ceza infaz kurumlarındaki sağlık hizmetlerini her geçen gün daha güçlü ve kapsayıcı hale getiriyoruz. Nitekim, 2024 yılında ceza infaz kurumlarında toplam 3 milyon 986 bin 121 muayene gerçekleştirdik. Ayrıca 1 milyon 476 bin 123 kişiyi hastanelere sevk ederek tedavi altına aldık. Yataklı hizmetlerimizi de güçlendirmeye devam ediyoruz. Hastanelerimizde şu anda bin 612 hükümlü/tutuklu yatağı bulunuyor ve devam eden yatırımlarla bu sayıyı bin 764’e çıkaracağız. Psikiyatrik tedaviye ihtiyaç duyan hükümlü ve tutuklular için 219 yatak kapasiteli tutuklu hükümlü adli psikiyatri servislerimiz hizmet veriyor. Ruh sağlığına özel olarak tasarlanmış 10 ceza infaz kurumu merkezinde ise toplam 227 yatak kapasiteli özel bölümlerle aktif olarak çalışıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Bakan Memişoğlu konuşmasını; “Sağlık hizmetlerinin kapsamını ve niteliğini geliştirmeye yönelik attığımız tüm adımların ülkemize ve milletimize hayırlar getirmesini diliyorum. Bu süreçte özveriyle çalışan hekimlerimize ve tüm sağlık ekiplerimize teşekkür ediyorum. Ayrıca iş birliği için Sayın Adalet Bakanımıza ve Adalet Bakanlığı ekibine şükranlarımı sunuyorum. Sağlık sistemimizi her geçen gün daha da güçlendirmek için durmaksızın çalışmaya devam edeceğiz. Hepinize saygılarımı sunuyorum.” sözleri ile noktaladı.
Törene; Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ve Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu’nun yanı sıra, Elazığ Milletvekili Prof. Dr. Erol Keleş, Adalet Bakan Yardımcıları Ramazan Can ve Hurşit Yıldırım, Sağlık Bakan Yardımcısı Halim Özçevik, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Enis Yavuz Yıldırım ile her iki bakanlıktan bürokratlar katıldı.
