Adalet Bakan Yardımcısı Ramazan Can ile Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Enis Yavuz Yıldırım ilki Elazığ’da düzenlenen Denetimli Serbestlik 20. Yıl Bölge Toplantılarına katıldı.
Ceza adalet sistemine 2005 yılında dâhil edilen Denetimli Serbestlik Hizmetleri 2025 yılında 20. yılını kutlayacak. Bu kapsamda yıl boyunca etkinlikler düzenlenecek. Bu etkinliklerin ilki Elazığ’da gerçekleştirildi. İki gün süren etkinliklerde; denetimli serbestlik sisteminin mevcut yapısı, hedefleri ve geleceğe yönelik stratejiler ele alındı. Akademisyenler, hukukçular ve uzmanların yer aldığı paneller ve sunumlarla Denetimli Serbestlik Hizmetlerinin farklı yönleri detaylı bir şekilde incelendi.
Fırat Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezi Salonunda gerçekleştirilen açılışta konuşma yapan Adalet Bakan Yardımcısı Ramazan Can; “İnfaz hukuku insanlık tarihiyle beraber başlamıştır. Suç ve ceza, ihtilafın olduğu yerde ortaya çıkmıştır. Devlet de suçluya karşı bir yaptırım öngörmeye çalışmıştır. Kanun ve kural koyucular bunu ceza ile yaptırıma dönüştürmek istemiştir. Peki, ceza, kefaret dediğimiz hadise suçu ıslah edebilmiş mi? Topluma kazandırabilmiş mi? Bu tartışılır. Bu nedenle kural koyucu, iyileştirmeye ve topluma kazandırmaya çalışan bir anlayışla hümanizm düsturunu ön plana çıkararak araştırmalara konu etmiştir. Ceza hukuku prensiplerinde bu konu, insanlık tarihinin günümüze kadar olan sürecinde devamlı tartışılmıştır. Bizim hukuk sistemimiz ve değer yargılarımız da buna yabancı değildir. Şeyh Edebali “İnsanı yaşat ki devlet yaşasın”, Mevlâna Celaleddin Rumi “Ne olursan ol, yine gel”, Ceza Hukukçusu ve Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin değerli hocalarından Faruk Erem ise “Suçu ve suçluyu kazırsan altından insan çıkar” demiştir. Dolayısıyla biz insan unsuruna odaklanmalıyız.” dedi.
“Denetimli Serbestlik Bizim İçin Çok Önemli”
Bakan Can konuşmasının devamında, denetimli serbestlik hizmetlerinin suç tekrarının önlenmesi ile suçtan arındırılan yükümlünün yeniden topluma kazandırılmasının önemine dikkat çekerek; “Hükümlüler cezalarının infazı sürecinde denetimli serbestlik tedbirinden yararlanarak topluma döner. Bu süreçte, özellikle suç örgütlerinden uzak durmaları için denetimli serbestlik mekanizmasıyla onlara rehberlik ediyor ve destek sağlıyoruz. Ancak hükümlü kapalı ceza infaz kurumunda infazını tamamladıktan sonra, denetimli serbestlik hizmetlerinden faydalanırken iyileştirilmelerinde bazı mahsurlar görülebiliyor. Yani demek istediğim, suçun niteliğine göre, suç işleyenin işlediği suça göre infaz yöntemlerini de değiştirmemiz gerekiyor. Bu konuya insanoğlu kafa yormuştur. Ancak geldiğimiz noktada başarı elde edilebilmiş mi? Sadece ülkemiz açısından söylemiyorum; bütün insanlık ve gelişmiş toplumlar açısından da modern ceza infaz kurumları buna cevap verebilmiş değildir. Nitekim tekrar suç işleyen mükerrirler vardır. Eğer bir toplumda mükerrirler varsa demek ki infaz rejiminde iyileştirme, ıslah ve yeniden kazandırma anlayışında bir sıkıntı var demektir. Bu manada denetimli serbestlik hem suç işleyenin ıslah edilmesi hem de devletin toplumda barışı, huzuru ve güvenliği sağlaması açısından önemlidir.” ifadelerini kullandı.
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Enis Yavuz Yıldırım da açılışta bir konuşma yaptı. Konuşmasına heyeti selamlayarak başlayan Genel Müdür Yıldırım; “Kamu kurumları açısından bakıldığında, 20 yıl çok uzun bir süreyi ifade etmiyor. Aslında bu süre kişiler için gençlik dönemini, kurumlar için henüz çocukluk dönemini ifade ediyor. Buna rağmen, batı hukuk sistemlerinde yüz yıldan fazla geçmişi olan denetimli serbestliğin, daha yirmi yıllık bir süreç içerisinde ülkemizde çok önemli hizmetler yaptığını, çok önemli bir görev ifa ettiğini; infaz sistemimizin olmazsa olmazı, ayrılmaz bir parçası haline geldiğini iftiharla görüyoruz. Bu sistemi daha ileri bir noktaya taşıma çabası ve gayreti içerisindeyiz. Bugün hâlihazırda Türkiye’de 149 denetimli serbestlik müdürlüğümüzde, yaklaşık 6 bin 500 personelimizle birlikte denetimli serbestlik hizmetlerini yerine getirme çalışması, gayreti ve çabası içerisindeyiz.” ifadelerini kullandı.
“Denetimli Serbestlik Rehabilitasyon ve İyileştirme Sürecidir”
Genel Müdür Yıldırım Denetimli Serbestlik Hizmetlerinin bir iyileştirme süreci olduğunu vurgulayarak; “Denetimli serbestlik, ceza infaz kurumunda geçirilen süreden sonra kişiyi toplum içerisinde topluma kazandırma maksadıyla yapılan, sosyal hayat içerisinde tutarak kişiyi rehabilite etme amacını güden bir faaliyettir. Dolayısıyla denetimli serbestlik ceza infazının karakteristik özelliklerini göstermekle beraber, bir diğer yönü itibarıyla bir rehabilitasyon ve iyileştirme sürecidir. Bu yönüyle, denetimli serbestlik toplumda yaygın olan inanışın aksine cezasızlık değildir. Denetimli serbestlik, kişinin ceza infaz kurumunda affedildiği, tamamen sistem dışına çıktığı bir uygulama da değildir. Denetimli serbestlik, tam olarak kişi için bir ara durumu ifade ediyor. Bu da tam bir özgürlükle özgürlüğün kısıtlandığı ceza infaz kurumu arasındaki bir geçiş dönemidir.” dedi.
Genel Müdür Yıldırım; “Bu vesileyle, yirminci yıl dolayısıyla Sayın Adalet Bakanımızın talimatları ve Sayın Bakan Yardımcımızın destekleriyle tüm Türkiye’yi kapsayan çeşitli çalışmalar başlattık. Bu çalışmalardan biri, bölge toplantılarıdır ve meşalesini Elazığ’da yakmış bulunuyoruz. Ayrıca, önümüzdeki aylarda Avrupa Denetimli Serbestlik Birliği (CEP)’nin Türkiye’de önemli bir uluslararası toplantısını gerçekleştireceğiz. Kasım ayında ise uluslararası bir sempozyum düzenlemeyi planlıyoruz. Bu vesileyle, başta Adalet Bakanımız Sayın Yılmaz Tunç olmak üzere, bu toplantıya desteklerini esirgemeyen Bakan Yardımcımıza, ev sahipliği yapan Sayın Valimize, Sayın Rektörümüze, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü ekibimize ve Elazığ’la ilgili çalışmalarda desteklerini gördüğümüz milletvekillerimize teşekkürlerimi sunuyorum.” sözleri ile konuşmasını sonlandırdı.
Denetimli Serbestlikte 20. Yıl: Sunumlar ve Panellerle Geleceğe Bakış
İki gün süren toplantılarda Denetimli Serbestlik Hizmetlerinin dünü, bugünü ve geleceği çeşitli sunumlar ve panellerle tartışıldı.
Toplantının ilk gününde, Denetimli Serbestlik Daire Başkanı Dr. Hüseyin Şık, “Denetimli Serbestlik Sisteminin Genel Yapısı, İşleyişi ve 20. Yıl Hedefleri” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Sunumda, geçen 20 yılda elde edilen başarılar ve gelecekte sistemin güçlendirilmesine yönelik stratejiler detaylı olarak ele alındı. Ardından, Kontrolörler Kurulu Başkan Vekili Çağdaş Yurt’un moderatörlüğünde düzenlenen “Cezasızlık Algısını Yıkmada Denetimli Serbestliğin Rolü” konulu panelde, denetimli serbestlik sisteminin ceza adaleti içindeki yeri tartışıldı. Elazığ Baro Başkanı Av. Melih Efe, İstanbul Üniversitesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rahime Erbaş ve Avukat Naim Karakaya, cezaların caydırıcılığı, rehabilitasyonun önemi ve cezasızlık algısını kırmaya yönelik uygulamalara dair görüşlerini paylaştı.
İkinci günde ise, Türk-Alman Üniversitesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Kemal Yıldız’ın “İnsan Hakları Bağlamında İnfaz Hukuku ve Uygulamaları” başlıklı sunumuyla başladı. Daha sonra, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdür Yardımcısı Fatih Güngör’ün moderatörlüğünde “Denetimli Serbestlikte Bağımlılıkla Mücadele Çalışmaları” başlıklı bir panel düzenlendi. Panelde, bağımlılıkla mücadelede denetimli serbestlik sisteminin rolü, bu konuda geliştirilen programlar ve yükümlülerin sosyal hayata kazandırılması süreçleri tartışıldı. Mesleki Yeterlilik Kurumu Başkanı Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, Bağımlılık Psikiyatrisi Vakfı Başkanı Prof. Dr. Rabia Bilici, Fırat Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Filiz Ersöğütçü ve Bahçelievler Devlet Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Nedim Havle panelde önemli katkılar sundu. Son olarak ise Destek Hizmetleri Daire Başkanı Evren Akbey’in moderatörlüğünde düzenlenen “Çocuk İnfaz Sistemi, Mimaride Yeni Arayışlar: Elazığ Çocuk Eğitimevi Modeli” paneli gerçekleştirildi. Panelde, çocuklara yönelik infaz sistemlerinin iyileştirilmesi ve bu süreçte mimari yaklaşımların etkisi ele alındı. Fırat Üniversitesi Sosyal Hizmet Bölüm Başkanı Prof. Dr. Rıfat Bilgin, İç Mimarlık Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kübra Müezzinoğlu, Bahçelievler Devlet Hastanesi Uzmanı Dr. Nedim Havle ve Fırat Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Ümran Cihan Dündar, çocukların sosyal rehabilitasyonu için geliştirilmiş yeni yaklaşımları anlattı.
Toplantı açılış törenine; Adalet Bakan Yardımcısı Ramazan Can, Elazığ Milletvekilleri Prof. Dr. Erol Keleş ve Ejder Aydın, Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Enis Yavuz Yıldırım, Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürü Turan Kuloğlu, Elazığ Valisi Erol Keleş, Elazığ Cumhuriyet Başsavcısı Aşkın Yeğin, Malatya Cumhuriyet Başsavcısı Ömer Mete, Tunceli Cumhuriyet Başsavcısı Ebru Cansu, Fırat Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fahrettin Göktaş, Mesleki Yeterlilik Kurumu Yönetim Kurulu ve Kurum Başkanı Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdür Yardımcısı Fatih Güngör, Elazığ Adalet Komisyon Başkanı Mehmet Yener, Elazığ Baro Başkanı Av. Melih Efe, Elazığ Belediye Başkan Yardımcısı Nazif Bilginoğlu, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Denetimli Serbestlik Müdürlüğü Daire Başkanı Dr. Hüseyin Sık, Sağlık Daire Başkanı Mustafa Burak Açoğlu, Destek Hizmetleri Daire Başkanı Evren Akbey, Personel Eğitim Daire Başkanı Gökhan Köseoğlu, Güvenlik ve İnfaz Daire Başkanı Serkan Başok, Personel Daire Başkanı Fatih Serkan Günaydın, Kontrolörler Kurulu Başkan Vekili Çağdaş Yurt, Tetkik Hâkimleri Canan Karaaslan ve Kaan Yalçın, Malatya Adalet Komisyonu Başkanı Türker Türkoğlu, Tunceli Adalet Komisyonu Başkanı Murat Tuncer, Elazığ Cumhuriyet Başsavcı Vekili Sinan Biter ve Hamit Çiftçi, Türk-Alman Üniversitesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Kemal Yıldız, İstanbul Üniversitesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rahime Erbaş, Bağımlılık Psikiyatrisi Vakfı Başkanı Prof. Dr. Rabia Bilici ile Elazığ İl Emniyet Müdürü Adnan Karayel, İl Jandarma Komutanı J. Kıdemli Albay Alpaslan Doğan, Ak Parti İl Başkanı Şerafettin Yıldırım, Milliyetçi Hareket Partisi İl Başkanı Yunus Bal, Yeniden Refah Partisi İl Başkanı Erhun Karakuş, Büyük Birlik Partisi İl Başkanı Ömer Ertan, İl Müftüsü İrfan Üstündağ, İl Milli Eğitim Müdürü Mehmet Yiğit, Elazığ Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İdris Alan, Esnaf ve Sanatkarlar Odalar Birliği Başkanı Turan Kurnaz, Ticaret Borsası Meclis Başkanı Aydın Torgut, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıf Müdür V. Tayyip Özer, El Sanatları Eğitim Merkezi Müdürü Turgay Çam, Aile ve Sosyal İl Müdür V. Selahattin Bozkurt, Avukat Naim Karakaya, Bahçelievler Devlet Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Nedim Havle, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı Şube Müdürü Sıbgatullah Ulusık, Denetimli Serbestlik Daire Başkanlığı Şube Müdürleri Celil Cihan, Sevgi Serdar Kahveci ve Muhammet Yayla, Şef Esma Eyşen Aydemir, Fatih Oktay, Sinem Semiz ile Sosyologlar Hakan Bozkurt ve Fatma Türkmen katıldı.
